28 tháng 10, 2013
Ngày nay, cùng với xu thế sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ Quốc tế, ngày lễ Halloween cũng đang dần trở nên quen thuộc và được biết đến nhiều hơn kể cả với các nước châu Á, nhất là với giới trẻ.
Chúng ta cùng nhau tìm hiểu đôi chút về ngày lễ thú vị này của các nước phương Tây nhé!
Nguồn gốc của lễ hội Halloween
Ngày lễ Halloween có nguồn gốc từ một lễ hội cổ của người Celtic được biết đến với tên là lễ Samhain. Lễ hội Samhain là một hoạt động vào cuối mùa thu hoạch của nền văn minh Gaelic, và nhiều khi được xem như là lễ mừng năm mới của người Celtic. Theo truyền thống, lễ hội là thời điểm mà những người ngoại giáo tích trữ nguyên vật liệu và giết mổ vật nuôi để dự trữ trong mùa đông.
Từ Halloween xuất hiện vào khoảng thế kỷ 16, rút ngắn từ từ ngữ "All-Hallows-Even (evening)", có nghĩa là đêm trước Lễ Các Thánh (tiếng Anh: All Saints Day hoặc All Hallows Day) do ngày 1/11 là ngày Lễ Các Thánh của Giáo hội Công giáo.
Ngày lễ Halloween của phương Tây gần giống với ngày Xá tội vong nhân dịp Rằm tháng 7 của phương Đông với quan niệm là ngày mở cửa địa ngục, các linh hồn được phép lên cõi dương đoàn tụ với gia đình.
Trong ngày này, người phương Đông coi trọng đến vật chất; đó là nguồn gốc của tục cúng cô hồn, nấu cháo lá đa cho những linh hồn đói khổ. Người phương Tây lại chú trọng đến tinh thần: họ hóa trang thành ma quỷ để những hồn ma cô độc không cảm thấy cô đơn, hay một số nơi là để ma quỷ không biết là người sống mà nhập vào. Người phương Đông coi đây là một ngày để tưởng nhớ người đã khuất, người phương Tây lại coi đây là một dịp lễ hội để vui chơi.
Các hoạt động diễn ra trong ngày Halloween
1. Lễ hội hóa trang
Trong ngày này mọi người thường hóa trang thành ma, quỷ đi lượn các phố hoặc tụ tập bên các đống lửa… Các bạn trong chúng ta có ai tự hỏi: “Tại sao vào ngày Halloween mọi người lại phải hóa trang?" không.
Theo truyền thuyết của người Celts, Samhain kiểm soát những linh hồn của người chết và có thể cho phép họ nghỉ ngơi yên bình, hoặc khiến họ phải lang thang suốt kiếp. Người Celts tin rằng vào đêm 31/10 các bóng ma sẽ rời khỏi ngôi mộ của họ và linh hồn trở lại trần gian. Vì thế các Druids thường làm đám cháy lớn, những người khác thì mặc như phù thủy, ma quỷ và bộ xương khiến hồn ma và quỷ dữ sợ hãi tránh xa họ.
Vào dịp này, các gia đình thường trang trí xung quanh nhà các hình ma quỷ, đầu lâu xương sọ và đèn bí ngô để xua đuổi các linh hồn và cũng là dịp thể hiện sự sáng tạo với hàng xóm về tác phẩm của gia đình mình.
2. Trò chơi "Trick or Treat" của trẻ em
Theo tinh thần của lễ hội Samhain, vị thần Druids cho rằng người chết sẽ tìm đến lừa, gây hoang mang, lo sợ và phá hoại con người. Những hồn ma đi lại ăn xin và đến nhà nào, gia chủ phải cung cấp thức ăn cho chúng. Chính vì thế, trong tuần lễ Halloween, trẻ em phương Tây rất hứng thú với trò "gõ cửa xin ăn" này. Chúng mặc trang phục hóa trang và đeo mặt nạ rồi đi từ nhà này qua nhà khác, gõ cửa để gặp chủ nhà và nói câu "trick-or-treat". Câu này có nghĩa là: "Nếu muốn chúng tôi không chơi xấu thì hãy đãi chúng tôi cái gì đi". Để tránh bị phiền toái, chủ nhà đãi chúng kẹo, bánh trái, và cả cho tiền nữa.
3. Về lễ hội treo đèn bí ngô (đèn bí ngô Jack-O’-Lantern)
Truyền thuyết Ireland kể rằng trước kia có chàng thiếu niên tên Jack, Jack chết nhưng linh hồn không được phép vào Thiên Đàng vì lý do: lúc sống, anh ta vốn là một người tham lam, bủn xỉn, thường cất giấu tiền bạc, keo kiệt không hề bố thí cho ai một chút gì. Thế nhưng anh ta lại cũng không thể vào Địa Ngục vì lúc còn sống anh ta đã từng chơi đùa với ma quỷ, nên quỷ không bắt anh.
Nguyên nhân là do trước đó, có con quỷ đến quấy phá một vùng dân cư, chẳng may bị báo động, người ta đến cầu cứu các vị tu sĩ đem các vật thánh đến "yểm" và "khóa các cửa" ra vào. Thế là con quỷ bị bắt...
Tục đốt lửa cũng là một cách khuyến khích các tiên nữ ra khỏi những nấm mồ và đi dạo cùng người sống. Rất nhiều người tin rằng đó là lý do tại sao người ta thích mặc theo lối giả trang trong lễ Halloween, nó khiến mỗi người được sống bằng con người khác, không còn là bản thân họ nữa. Những bộ trang phục và mặt nạ sẽ làm cho các linh hồn quỷ dữ nhầm lẫn, hoặc góp phần xua đuổi chúng.
Tục đốt lửa cũng là một cách khuyến khích các tiên nữ ra khỏi những nấm mồ và đi dạo cùng người sống. Rất nhiều người tin rằng đó là lý do tại sao người ta thích mặc theo lối giả trang trong lễ Halloween, nó khiến mỗi người được sống bằng con người khác, không còn là bản thân họ nữa. Những bộ trang phục và mặt nạ sẽ làm cho các linh hồn quỷ dữ nhầm lẫn, hoặc góp phần xua đuổi chúng.
Jack đã nhận ra đó là con quỷ thường vui đùa với mình và Jack đã tìm cách gỡ vật "yểm ma quỷ" mở đường cho quỷ chạy thoát. Để đền ơn cứu mạng, quỷ hứa với Jack là sẽ không bắt hồn Jack về Địa Ngục. Do đó, khi Jack chết vì một tai nạn, hồn Jack bị Thiên Đường từ chối. Jack liền tìm đến Địa Ngục, nhưng quỷ không cho vào... vì lời hứa trước.
Thấy Jack lạnh lùng khổ sở, quỷ bèn lấy một ít than hồng ở Địa Ngục bỏ vào trong ruột một quả bí ngô và đưa cho Jack để sưởi ấm... trên đường trở lại trần gian. Để cho không khí thông vào nuôi lửa, Jack phải đục thủng quả bí ngô.. và ánh lửa từ trong đã chiếu ra soi sáng nẻo đường lang thang của Jack. Có lẽ Jack phải cầm đèn đi lang thang trên mặt đất cho đến ngày phán xét cuối cùng của nhân loại.
Cũng từ câu chuyện này, người ta còn cho rằng ngày Halloween là một ngày người ta dành cho Jack hay những linh hồn lang thang, cô độc, không chỗ dung thân. Đây là một ngày những linh hồn được trở lại với cõi dương, để thoải mái vui chơi, vì người sống đã hóa thân thành ma quỷ để những linh hồn này có thể trà trộn vào cho đỡ cô đơn, một dịp để các bạn vui chơi và thể hiện mình cũng như là để các thành viên thêm gắn bó với nhau.
4. Trò chơi “lấy táo”
Trò chơi "Lấy táo" trong lễ hội này thực ra là một phong tục. Người nào càng lấy được nhiều táo, người đó càng gặp nhiều may mắn trong năm tới. Còn thiếu nữ nào túm được quả táo, chắc chắn cô ấy sẽ kết hôn năm đó.
5. Đốt lửa trong lễ hội Halloween
Đốt lửa trong lễ Halloween cũng là một phong tục quan trọng. Người ta tin rằng, nếu đốt lửa trong ngày đó thì mặt trời sẽ ngày lại ngày chiếu sáng và lưu lại trong thời gian lâu hơn, giúp cho mùa màng bội thu. Những đống lửa này thu hút nhiều muỗi, cú và dơi - những động vật cấu thành sự tích Đêm các Thánh, và cũng là ánh sáng giúp con người tránh xa các linh hồn quỷ dữ.
